żadnych szumów, żadnego poczucia winy i wstydu, ani powinności i obrzydzenia, w sumie nic. powolne odklejanie się od centrum dowodzenia, jeśli ono w ogóle istnieje. skąd więc to odczucie? skąd potrzeba sprawczości? i po co?


zatem klasyka:
Daremnie byłoby mówić, że istoty ludzkie powinny zadowolić się spokojem: potrzebują działania, a jeżeli nie mogą go znaleźć, stwarzają je sobie. Miliony skazane są na cichszy los od mojego i miliony w milczeniu buntują się przeciwko swemu losowi. Nikt nie wie, ile buntów – prócz buntów politycznych – fermentuje się w tłumach zaludniających świat. Kobiety uważa się na ogół za bardzo spokojne istoty, ale kobiety czuja tak samo jak mężczyźni; potrzebują ćwiczeń dla swych zdolności, pola dla swych wysiłków nie mniej, niż ich bracia; cierpią gdy są zbyt skrępowane, cierpią w bezwzględnym zastoju, jak cierpieliby mężczyźni; i ciasnotą umysłu grzeszą ich bardziej uprzywilejowani bracia, którzy twierdzą, że kobiety powinny się ograniczyć do gotowania puddingów, robienia pończoch, grania na fortepianie i haftowania. Bezmyślnością jest potępiać je albo śmiać się z nich, jeżeli starają się robić więcej albo nauczyć więcej, niż zazwyczaj wymaga się dla ich płci
Charlotte Brontë, Dziwne losy Jane Eyre, przeł. Teresa Świderska, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 1971, s.123